Według Światowej Organizacji Zdrowia ponad 80 proc. dzieci i blisko 30 proc. dorosłych nie spełnia zalecanego minimum poziomu aktywności fizycznej. Chce to zmienić międzynarodowa grupa naukowców, która od ponad dwóch lat realizuje projekt dotyczący zwiększenia aktywności fizycznej po pandemii COVID-19. Biorą w nim udział także przedstawiciele naszej uczelni.
– Polski lekarz Wojciech Oczko w XVI wieku powiedział “Ruch zastąpi prawie każdy lek, podczas gdy wszystkie lekarstwa razem wzięte nigdy nie zastąpią ruchu”. Z tego zdania wypływa uniwersalna prawda, która na przestrzeni lat potwierdzona została w licznych badaniach naukowych. To aktywność fizyczna zabezpiecza nas przed występowaniem chorób przewlekłych w tym zaburzeń zdrowia fizycznego jak i psychicznego. Niestety, zmiana stylu życia doprowadziła do nowych zachowań skupiających się na siedzącym trybie życia. Aktualnie istnieje wielka światowa potrzeba szerzenia wiedzy i aktywizowanie każdej grupy społecznej do zapewnienia sobie minimum aktywności fizycznej, która zawiera komponent zdrowotny. Wybuch pandemii COVID-19 uwidocznił ten problem. Aktualnie raport Światowej Organizacji Zdrowia wskazuje iż ponad 80% dzieci i młodzieży oraz blisko 30 dorosłych nie spełnia zalecanego minimum dotyczącego poziomu aktywności fizycznej – podkreśla prof. Anna Rutkowska z Katedry Fizjoterapii Wydziału Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii Politechniki Opolskiej, która jest także koordynatorem projektu „Poprawa aktywności ruchowej po pandemii”.
– Do udziału w trwającym od ponad dwóch lat lat projekcie, finansowanym przez Narodową Agencję programu Erasmus +, nasza uczelnia została zaproszona przez słowacki Matej Bel University wraz z partnerami z Czech: Charles University oraz Rehabilitation Prague School. Jego celem jest edukacja i propagowanie aktywności fizycznej po pandemii COVID-19 – wylicza prof. Anna Rutkowska. W pierwszej kolejności naukowcy wzięli pod lupę aktywność fizyczną studentów: zidentyfikowano istotne różnice w poziomach aktywności fizycznej między studentami uniwersytetów w Czechach, Polsce i Słowacji.
– Słowacja wykazała najwyższą medianę aktywności fizycznej mierzoną jako wynik MET, a Polska wykazała najniższą. W porównaniu z dostępnymi badaniami sprzed COVID-19 wydaje się, że całkowity poziom aktywności fizycznej w obserwowanych kohortach nie powrócił do poziomów sprzed COVID-19, a studenci pozostają mniej aktywni – podkreśla prof. Anna Rutkowska.
Efektem prac naukowców były także międzynarodowe konferencje promujące aktywność fizyczną, a także publikacja książki w języku angielskim, stanowiąca kompendium wiedzy o leczeniu ruchem.
Ponadto, opracowano „Przewodnik po aktywności fizycznej”, który w wersji elektronicznej otrzymał już każdy student i pracownik Politechniki Opolskiej. Ćwiczenia zostały dobrane tak, aby można było je wykonywać samodzielnie w domu, oraz by wzmacniały i rozciągały wszystkie grupy mięśniowe. – W poradniku zalecamy również włączenie ćwiczeń aerobowych poprawiających tolerancję na wysiłek fizycznych oraz ćwiczeń oddechowych wyciszających. Każde ćwiczenie zawiera wyczerpujący opis oraz zdjęcia, pomocne w prawidłowym prowadzeniu ruchu – tłumaczy prof. Anna Rutkowska i dodaje: zgodnie z wytycznymi WHO osoby w wieku dorosłym (18-64 lat) powinny wykonywać co najmniej 150-300 minut aerobowej aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności; lub co najmniej 75-150 minut intensywnej aerobowej aktywności fizycznej każdego tygodnia. Powinno się również wykonywać ćwiczenia wzmacniające mięśnie o umiarkowanej lub większej intensywności, które angażują wszystkie główne grupy mięśniowe przez 2 lub więcej dni w tygodniu, ponieważ zapewniają one dodatkowe korzyści zdrowotne. Zastąpienie siedzącego trybu życia aktywnością fizyczną o dowolnej intensywności (w tym lekkiej) zapewnia korzyści zdrowotne.
Profesor Rutkowska zwraca uwagę także na ogromne konsekwencje związane z brakiem aktywności fizycznej. – Na całym świecie w latach 2020-2030 wystąpi prawie 500 milionów nowych przypadków chorób przewlekłych, którym można zapobiec. Leczenie będzie kosztować ponad 300 miliardów dolarów. Prawie połowa z tych nowych przypadków będzie wynikać z nadciśnienia tętniczego, a ponad 40% z depresji – wylicza.
Więcej informacji:
Anna Rutkowska, Sebastian Rutkowski, Physical activity levels among college students during the pandemic – A narrative review, July 2022, Slovak Journal of Sport Science 8(1):46-51).
Líška, D., Rutkowski, S., Oplatková, L. et al. Comparison of the level of physical activity after the COVID-19 pandemic in Poland, Slovakia and the Czech Republic. BMC Sports Sci Med Rehabil 16, 47 (2024).
The movement activity enhancement after the COVID19 pandemics (COVIDMOVE) project number: 2021-1-SK01-KA220-HED-000023008 Funded by the European Union. Views and opinions expressed are however those of the author(s) only and do not necessarily reflect those of the European Union or Slovak Academic Association for International Cooperation (SAAIC). Neither the European Union nor the granting authority can be held responsible for them.
